تحلیل و شناسایی پهنه‌های زمینه‌ساز توسعه خلاق بافت‌های فرسوده با تاکید بر گردشگری (مطالعه موردی: محله فهادان شهر یزد)

امروزه یکی از مهمترین روش‌هایی که می‌توان به واسطه آن، سیر تفکرات مرمتی بافت‌های فرسوده را از تک‌بعدی و بخشی‌نگری به سمت دیدگاه‌های سیستمی و توسعه پایدار هدایت نمود، تاکید بر مفهوم «خلاقیت» و «شهر خلاق» می‌باشد. بنابراین، در این مقاله، ابتدا با استفاده از مستندات مرتبط و نظرسنجی از متخصصان، شاخص‌های شناسایی پهنه‌های زمینه‌ساز توسعه خلاق بافت‌های فرسوده محله فهادان شهر یزد، شناسایی و معیارها در چهار حوزه اقتصادی، اجتماعی، کالبدی- عملکردی و نهادی- مدیریتی در نظر گرفته شده است. سپس با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نرم‌افزار Expert Choice، شاخص‌ها رتبه‌بندی و نقشه‌ها استخراج شده‌ است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی- توسعه‌ای است. محدوده جغرافیایی مورد مطالعه، محله فهادان با مساحت 114 هکتار و جمعیت 7 هزار نفر در بافت قدیم شهر یزد است. نتیجه اجرای فرایند تحلیل سلسله مراتبی، با توجه به محاسبات صورت گرفته ضریب اهمیت و ضریب سازگاری هر یک از شاخص‌ها در حوزه‌های مطالعاتی شامل مشخصه‌های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی- عملکردی و نهادی- مدیریتی به ترتیب محاسبات نشان می‌دهد که در میان شاخص‌های بررسی شده و حوزه‌های مطالعاتی صورت گرفته، ارزش زمین، سطح سواد، ارزش بنا و شاخص مالکیت اراضی دولتی به ترتیب با ضریب اهمیت 41/.،44/.، 25/. و 36/. بالاترین رتبه را در میان دیگر شاخص‌ها به خود اختصاص داده‌اند. بعلاوه، نتایج نشان داد که انتخاب اراضی دولتی با موانع حقوقی کمتر، سطح خوب مشخصه‌های اجتماعی و اقتصادی از بعد سواد، درآمد، اشتغال و ارزش زمین، همچنین کیفیت خوب بناها و دسترسی مناسب از ویژگی‌های این پهنه‌ها می‌باشد و به عنوان پهنه‌های زمینه‌ساز توسعه خلاق معرفی شده‌اند. در نهایت، از ترکیب لایه‌های رستری، با اِعمال ضریب اهمیت‌شان، نقشه نهایی در قالب رستر با دسته‌بندی 5گانه به دست آمده است که محدوده‌های دارای امتیاز بالاتر، معرف شناسایی پهنه‌های زمینه‌ساز توسعه خلاق می‌باشند.